25 december 2020
FLOOR HUISKENS
Kerstfan
Dag Joyce,
Ik denk niet dat deze blog zo vrolijk en inspirerend is als mijn eerste blog. Maar ook dit is het leven en wil er graag iets over kwijt. Mam is vorig jaar, 2 juli 2019, op 61 jarige leeftijd veel te vroeg gestorven aan de ziekte longkanker. Binnen enkele weken na de diagnose is ze heengegaan. Ze was zo ziek, dat ik blij voor haar was toen ze haar laatste adem had uitgeblazen.
Waarschijnlijk zal ik nog vaker hierover schrijven, want dit was het meeste heftige wat ik heb meegemaakt in mijn leven. Je moeder verliezen, dat was als kind mijn grootste angst. Na een jaar met heel veel verdriet en bewust door rouwstukken te zijn gegaan, moet ik toegeven dat het tweede jaar mij makkelijker afgaat. Ik weet dat rouwen werken is. Dat heb ik geleerd en ik denk dat als je niet rouwt, dit later terug zal komen in je leven.
Omdat ik een kleine van 2 jaar had toen mam stierf, vond ik dat ik hem verplicht was om ermee te dealen. Zodat ik weer vrolijk kon zijn en niet te veel last voor langere tijd bij me zou dragen. Ik vind het begrijpelijk dat niet iedereen op deze manier kan rouwen. Ik heb afgelopen jaren best wat meegemaakt, waardoor ik bewust aan stukken kan werken.
En dan komt Kerstmis 2020. Het gaat beter dan vorig jaar. Toen vond ik kerst vreselijk zonder mam. Het went zonder mam. Ook Kerst. Het gaat er anders aan toe. Mam staat niet meer uren in de keuken en organiseert niet meer voor de hele familie Kerstmis. Dit is een feit, dit moet ik accepteren. Dat kan ik nu accepteren. Ik geloof dat mam er nog is ergens boven ons, of onder…, in ieder geval ergens in het universum. Ik zie dat ze op een andere aangename planeet zit. Ze waakt over ons en vooral over de jongens: Pelle en Gijs, haar twee kleinkinderen. Ze was zo enorm trots om oma te worden. Helaas was dit van veel te korte duur. Waarschijnlijk ook al in die tijd al ziek geweest, liet de longarts weten. “Deze vorm van longkanker is een sluipmoordenaar. Voordat je erachter komt, is het meestal te laat. Waarschijnlijk heeft je moeder al tien tot twintig jaar longkanker.”
Kerstmis 2020 gaat redelijk. Niet zo emotioneel, maar bij lange na ‘leuk’. Ik ben nooit zo’n kerstfan geweest. Ik ben niet zo van de verplichtingen en drukke planning. Het is mijn vakantie die ik als docent meestal heel hard nodig heb. Dit jaar gaat het wel beter dan vorig jaar. Het is een feit dat mijn zusje (vooral) en ik (een beetje) in de keuken staan in plaats van mam. Het is ook een feit dat we al gewend zijn geraakt dat we dingen doen met pap alleen. Ik denk niet dat ik ooit een kerstfan zal worden. Toch doe ik mijn best om er iets van te maken. Voor mijn man en voor mijn zoon. Die willen dat gevoel natuurlijk wel kunnen hebben.
Als ik mocht kiezen ging ik lekker op vakantie wandelen… zucht.
Ik ga overigens je groene zand bestellen. Ik ben er niet aan toegekomen.
Hoop dat jij fijne dagen hebt.
Liefs uit Merkelbeek
Reactie: JOYCE MERKIES
Dag Floor,
Allereerst wil je laten weten dat ik je openheid, het bereid zijn tot het delen van dit persoonlijke verhaal, het verlies van een zeer dierbare naaste – van je moeder – beschouw als zeer waardevol en moedig. Niet alleen waardevol voor mijzelf, maar vooral ook voor mensen die een gelijksoortige ervaring van verlies meemaken of hebben meegemaakt en dit blog lezen.
Ik had gisteren een vriend van 78 jaar oud op bezoek. En toen ik vroeg hoe zijn kerstdagen waren geweest, brak hij. Zijn vrouw is tien jaar geleden overleden. Het doorbrengen van de kerstdagen zonder haar valt voor hem nog ieder jaar zwaar.
Je moeder is een bijzonder en mooi mens. Ons gezin heeft haar in 2015, toen we geteisterd werden door een zeer langdurige geluidsoverlast, leren kennen als een ware rots in de branding. Jij was op vakantie en ontving het bericht dat wij gezien de omvang van de overlast met onze twee kleintjes die toe waren aan rust (zonder het aanhoudende geblaf van een achtkoppig hondenkoor) in een min of meer acute (woning)nood waren beland. Barmhartig als je bent, sloeg je direct telefonisch vanuit Thailand voor om bij je moeder de sleutel van jouw huis op te halen. We mochten een weekje op vakantie naar Merkelbeek!
Ik vond het ophalen van je huissleutel destijds wel spannend. Ik had je moeder nog niet eerder gezien. Ze kende mij toen nog niet en had enkel via jou over mij gehoord. Ze wist dat we eerder in dat jaar samen een aantal dagen naar Parijs waren geweest, maar ze kende me natuurlijk ook – uit het op zo’n moment voor een moederhart verontrustende verhaal- dat ik je (vlak na je scheiding) wilde overhalen om samen de camino naar Santiago de Compostella te lopen… wat we uiteindelijk – mede op haar aanraden – hebben uitgesteld. Ik was dus best een beetje zenuwachtig toen ik destijds in Doenrade bij de woning van je ouders aanbelde met nu weer dit ongebruikelijke verzoek…!
Maar wat daar uiteindelijk volgde was, als ik de herinneringen eraan weer ophaal nu nog steeds, verbluffend. Je moeder maande ons direct naar binnen en had al verse koffie voor ons gezet. Alles werd van tafel gehaald en Marc en ik mochten er met onze meiden aanschuiven. Voor de meiden elk een heerlijke beker vruchtensap met koek en uit de kast werden kleurige blaadjes, vrolijke kleurplaten, potloden en stiften gehaald.
“Eerst maar eens ontspannen na deze stress”, vond je moeder. De grimmige ochtend veranderde dankzij de enorme gastvrijheid van je ouders in een hoopgevend moment van weer kunnen vertrouwen en ons even weer thuis -geborgen- mogen weten. Jouw moeder ontving een viertal voor haar onbekende mensen en schonk ons in haar vriendelijkheid een warmtevol thuis-gevoel. Dat is een van de schaarse momenten geweest dat ik jouw moeder heb ontmoet, maar wát een indruk heeft ze op ons achtergelaten.
Het rustmoment dat we van je ontvingen in jouw huis, hebben we -achteraf gezien – hard nodig gehad om onder andere te kunnen overwegen om onze toenmalige woning in Heerlen in de verkoop te zetten.
En toen kwam vorig jaar tegen het einde van de meivakantie jouw bericht: “Mam wordt met spoed geopereerd na een hersenbloeding.” Ze krabbelde heel snel op en dan slechts enkele weken later: “Het gaat niet goed, er wordt gedacht aan een kwaadaardige tumor.” En dan plotsklaps de diagnose: “Het is longkanker en het is niet meer te genezen.” Hartverscheurend.
En voor het eerst voelde ik me voor jou met lege handen staan. In het verleden had ik je altijd wel gelijkwaardig kunnen bijstaan, je nabij kunnen zijn met een reeds eigen vergelijkbare doorleefde ervaring, zoals we samen vertrouwd waren en wat ook zo troostrijk kan zijn. Maar toen, in die turbulente zomermaanden van 2019, kon ik je niet troosten vanuit het begrip uit eigen levenservaring: ik heb zulk verloop van een dusdanig indringend ziekteproces van een dierbare en het verlies van een moeder niet meegemaakt.
Ik kon je slechts troosten met een kaartje, een bloemetje, met het neerzetten van een Maria-kaarsje uit Wittem voor je deur en als we contact hadden dan voelde ik me net als Maria op dat kaarsje slechts met lege handen staan. Vol mededogen en bereid om een invoelend, luisterend oor te zijn. Echter, machteloos voelde ik me steeds als ik de pijn, het verdriet en de rouw haar sporen zag trekken door de ziel van een liefdevolle familie, van een dierbare vriendin die je nauw aan het hart ligt. Ik was wel steeds specialist gebleken bij het helpen transformeren van of begeleiden in het loslaten van ongezonde (familie)banden. Daarin heb ik voor mensen waardevol kunnen zijn, met troost en raad als voormalig kind zonder veilige basis. Maar met zogenaamde raad en antwoorden tegenover dit immense verlies voelde ik me allerminst opgewassen.
Je schrijft het al, ”rouwen is werken” en het blijft werken. Zeker met zo’n dagen zoals met Kerstmis.
Manu Keirse, psycholoog en rouwexpert (jij hebt zijn boeken), gaf in een interview aan Psychologie Magazine aan dat wanneer hij minister van Onderwijs zou zijn, hij de dood op het lesprogramma zou zetten – al vanaf de kleuterschool, om ons mensen weer te leren omgaan met verlies en sterven. Ik ben het daar stellig mee eens, al was het al om de omgeving van de achterblijver(s) vaardiger te maken om tot steun te zijn.
Aan je omschrijving in het duiden van dit indringende proces en de wijsheid van je levenservaring kunnen, ongetwijfeld, mensen betekenis en kracht ontlenen. Uiteindelijk: “Rouw gaat over Liefde” en bezien vanuit het Licht van Kerstmis straalt door de puurheid van je woorden de liefde en het Licht dat doorgegeven wil worden.
Veel liefs uit Stein